Кршливите нокти се состојба што многумина ја забележуваат во секојдневието ноктите се лупат, пукаат, лесно се кршат и растат побавно. Иако на прв поглед може да делува како козметички проблем, промените во структурата и цврстината на ноктите честопати се одраз на внатрешното здравје и можат да бидат показател за нутритивни недостатоци или одредени здравствени состојби.
Што значи кога ноктите стануваат кршливи?
Кршливоста на ноктите обично се карактеризира со лесно кршење, разделување на слоеви, намалена еластичност и тенка структура. Оваа појава е почеста кај жените, но може да се појави и кај мажи, особено при интензивно изложување на вода, хемикалии или физички напор. Сепак, кога ваквите промени се упорни и се јавуваат без очигледна надворешна причина, постои сомнеж дека зад нив стои недостаток на одредени витамини и минерали.
Биотин – клучен витамин за здрави и цврсти нокти
Биотинот (витамин Б7) е еден од најчесто поврзуваните витамини со здравјето на ноктите. Тој игра улога во метаболизмот на амино киселините, кои се потребни за синтеза на кератин, главната градбена компонента на ноктите. Недоволен внес или намалена апсорпција на биотин може да доведе до тенки, слаби и кршливи нокти. Долгорочната суплементација во контролирани дози може да придонесе за зајакнување на структурата на ноктите, но ефектот е индивидуален и не секогаш забележлив кај сите лица.
Недостаток на железо – скриен фактор зад кршливоста
Железото е од суштинско значење за транспорт на кислород до ткивата, вклучувајќи ги и матрицата на ноктите. Кога телото е во состојба на железодефицитна анемија, често се јавуваат промени во ноктите, забавен раст, стануваат меки, деформирани, а понекогаш добиваат вдлабнат, лажичка-облик (коилонихија). Во овие случаи, потребно е лабораториско утврдување на состојбата и третман со железо по препорака на лекар.
Цинк и магнезиум – микроелементи со големо влијание
Цинкот има значајна улога во делбата и обновата на клетките, како и во формирањето на кератин. Недостаток на цинк може да доведе до бавен раст на ноктите, нивно омекнување и појава на бели дамки. Магнезиумот, пак, учествува во над 300 ензимски процеси и го поддржува нормалното функционирање на клетките кои ја градат структурата на ноктите. Дефицитот на овие минерали ретко се јавува кај лица со балансирана исхрана, но може да биде присутен кај оние со гастроинтестинални нарушувања, рестриктивни диети или зголемена физиолошка потреба (бременост, стрес, хронични болести).
Протеините и кератинот – темел на силни нокти
Ноктите претежно се составени од кератин, а кератинот е протеин. Недоволниот внес на протеини во исхраната, особено кај лица со веганска или нискокалорична диета, може да го успори растот и да ја ослаби структурата на ноктите. Ова се однесува и на внесот на есенцијални аминокиселини кои телото не може самостојно да ги синтетизира и мора да ги добие преку храна.
Витамини од групата Б и витамин А
Покрај биотинот, и други витамини од групата Б (како Б12 и фолна киселина) играат важна улога во здравјето на ноктите. Недостатокот на витамин Б12 може да доведе до темни линии, плавкаста боја или кршливост. Витаминот А, од друга страна, е важен за клеточната регенерација, но и неговиот вишок може да има негативен ефект врз ноктите и кожата.
Може ли додатоците да помогнат?
Суплементацијата со витамини и минерали може да има корист само кога е присутен реален недостаток. Затоа, се препорачува индивидуална проценка, лабораториски анализи и стручна консултација. Самоиницијативна и долготрајна употреба на додатоци во исхраната, без медицинска индикација, не носи дополнителни придобивки и може да предизвика несакани ефекти.
Кршливите нокти може да бидат последица од надворешни влијанија, но и сигнал за нутритивен дисбаланс. Најчесто поврзаните фактори се недостаток на биотин, железо, цинк, магнезиум, витамин Б12 и протеини. Затоа, ако ноктите покажуваат упорна слабост, најдоброто што може да се направи е да се истражи причината преку стручна проценка, наместо да се третираат само симптомите.
