Што се сезонски алергии?
Сезонските алергии, познати и како алергиски ринитис или „поленска треска“, се имунолошки реакции на организмот предизвикани од алергени во околината, како полен, треви, плевели и мувла. Овие алергии најчесто се јавуваат во одредени периоди од годината, зависно од видот на алергенот и неговата распространетост
Најчести сезонски алергии се:
- Пролетна алергија – предизвикана од дрва како бреза, јасен, даб и јавор.
- Летна алергија – најчесто од тревни полени, рж и пченица.
- Есенска алергија – доминира амброзијата, која е еден од најсилните природни алергени.
- Зимска алергија – иако е поретка, може да биде предизвикана од внатрешни алергени, како мувла и влакна од миленичиња.
Причини за сезонски алергии
Сезонските алергии се резултат на прекумерен имунолошки одговор на организмот на безопасни супстанции (алергени). Кога лицето вдишува алергени, неговиот имун систем погрешно ги идентификува како закана и произведува хистамин и други хемиски соединенија кои предизвикуваат воспалителни реакции.
Фактори што можат да ја зголемат подложноста на сезонски алергии:
- Генетска предиспозиција – ако еден или двајца родители имаат алергии, постои поголема веројатност и децата да развијат слични реакции.
- Изложеност на високи нивоа на алергени – чест престој на отворено во периоди со висока концентрација на полен.
- Други алергии или астма – луѓето со астма или други алергии имаат поголем ризик од сезонски алергии.
Симптоми на сезонски алергии
Симптомите на сезонските алергии се слични на настинка, но траат подолго и се појавуваат во одреден период од годината. Најчести симптоми се
- Кијавица
- Запушен или течење на носот
- Чешање на носот, грлото и очите
- Црвенило и солзење на очите
- Кашлица
- Главоболка или притисок во синусите
- Замор и слабост, поради нарушен квалитет на сон од симптомите
Дијагноза на сезонски алергии
Ако симптомите се повторуваат секоја година во ист период, веројатно станува збор за сезонска алергија. Лекарот може да препорача
- Кожен тест – мала количина на алерген се нанесува на кожата за да се утврди реакцијата.
- Крвен тест (IgE тест) – мерење на специфични антитела кои укажуваат на алергиска реакција.
Третман на сезонски алергии
Третманот се заснова на избегнување на алергените, употреба на лекови и имунотерапија.
1. Избегнување на алергени
- Следење на прогнозата за полен и ограничување на престојот на отворено во периоди со висока концентрација.
- Држење на прозорците затворени во сезоната на алергии.
- Често менување на облеката и туширање по престој на отворено.
- Користење на прочистувачи на воздух и филтри за алергени во климатизацијата.
2. Медикаментозен третман
- Антихистаминици – лекови кои го блокираат хистаминот и ги намалуваат симптомите (лоратадин, цетиризин, деслоратадин).
- Деконгестиви – лекови кои го намалуваат отокот на слузницата и го олеснуваат дишењето (псевдоефедрин, оксиметазолин).
- Назални кортикостероиди – ефективни во намалување на воспалението во носот (флутиказон, мометазон, беклометазон).
- Капки за очи – намалуваат чешање, солзење и црвенило на очите.
3. Имунотерапија (алергиски вакцини)
- За луѓе со тешки сезонски алергии кои не реагираат на лекови.
- Вклучува постепено изложување на мали дози алергени за да се намали чувствителноста на организмот.
Природни методи за ублажување на симптомите
- Консумирање на храна богата со антиоксиданси, како овошје и зеленчук.
- Користење на физиолошки раствор за плакнење на носот.
- Пиење повеќе течности за да се намали иритацијата на слузницата.
Сезонските алергии може значително да влијаат на квалитетот на животот, но со правилен пристап тие можат да се контролираат. Доколку симптомите се интензивни и влијаат на секојдневните активности, најдобро е да се консултирате со лекар за соодветен третман.
