Менструацијата е природен биолошки процес кај жените кој се случува секој месец како дел од менструалниот циклус. Таа претставува исфрлање на слузокожата на матката заедно со крв преку вагината и е знак дека репродуктивниот систем функционира нормално.
Менструацијата обично започнува во пубертетот, најчесто помеѓу 10 и 15 години, и продолжува до менопаузата, која најчесто настанува помеѓу 45 и 55 години.
Како настанува менструацијата?
Менструалниот циклус е сложен процес кој се контролира од различни хормони, вклучувајќи ги естрогенот и прогестеронот. Циклусот започнува со созревање на јајце клетката во јајниците и истовремено задебелување на слузокожата на матката (ендометриум), што ја подготвува за можноста од бременост.
Доколку јајце клетката не биде оплодена, нивото на хормоните опаѓа, а ендометриумот се лупи и се исфрла од телото преку вагината во вид на менструално крварење.
Фази на менструалниот циклус
Менструалниот циклус се состои од неколку фази:
- Менструална фаза (ден 1-5)
- Ова е почетокот на циклусот, кога се јавува менструално крварење.
- Фоликуларна фаза (ден 1-13)
- Јајниците почнуваат да созреваат јајце-клетка, а нивото на естроген расте.
- Овулаторна фаза (околу ден 14)
- Созреаната јајце-клетка се ослободува од јајникот и е подготвена за оплодување.
- Лутеална фаза (ден 15-28)
- Ако не дојде до оплодување, нивото на прогестерон и естроген опаѓа, што води кон менструација.
Колку трае менструацијата и што е нормално?
Менструацијата обично трае од 3 до 7 дена, а количината на изгубена крв е околу 30-80 ml. Менструалниот циклус обично трае 28 дена, но може да варира помеѓу 21 и 35 дена, а тоа исто така се смета за нормално.
Менструацијата може да биде различна кај секоја жена – некои имаат редовен и лесен циклус, додека кај други може да биде нередовен, обилен или болен.
Вообичаени симптоми за време на менструацијата
Менструацијата може да биде проследена со различни симптоми, како:
- Менструални грчеви – болка во долниот дел на стомакот
- Главоболка или замор
- Осетливост на градите
- Промени во расположението, раздразливост
- Надуеност и задржување на течности
Овие симптоми се нормални, но ако се многу изразени и го попречуваат секојдневието, може да биде знак за хормонален дисбаланс или друго здравствено нарушување.
Кога да се побара лекар?
Иако менструацијата е нормален процес, постојат случаи кога треба да се консултирате со гинеколог:
- Доколку менструациите се многу обилни и траат подолго од 7 дена
- Ако менструациите се многу болни и бараат постојано земање лекови
- Доколку има премногу нередовни циклуси или менструацијата целосно изостанува
- Ако има присуство на многу згрутчена крв во текот на менструацијата
- Во случај на крварење помеѓу циклусите
Менструацијата е важен показател за здравјето на жената и репродуктивниот систем. Следењето на нејзиниот ритам и симптомите може да помогне во рано откривање на евентуални хормонални или гинеколошки проблеми. Доколку имате загриженост за вашата менструација, најдобро е да се консултирате со гинеколог.
