Улцер е отворена рана што се формира на слузницата на дигестивниот систем, најчесто во желудникот (гастричен улцер) или во дуоденумот (дуоденален улцер). Оваа состојба се јавува кога заштитната слузница на овие органи се оштетува и станува подложна на киселините во дигестивниот систем. Улцерите се чести, и според Светската здравствена организација (СЗО), милиони луѓе низ светот страдаат од оваа состојба.
Причини за појава на улцер
- Инфекција со Helicobacter pylori: Оваа бактерија е водечки причинител на улцери. Таа го оштетува заштитниот слој на слузницата и овозможува желудечната киселина да предизвика воспаление и улцерации.
- Прекумерна употреба на НСАИЛ (нестероидни антиинфламаторни лекови): Долготрајната употреба на лекови како ибупрофен, аспирин, или напроксен може да го оштети слојот на слузницата на желудникот и дуоденумот.
- Прекумерна киселина: Хиперсекрецијата на желудечна киселина може да придонесе за настанување на улцери.
- Стрес и исхрана: Иако стресот и зачинетата храна не се примарни причинители на улцери, тие можат да ги влошат симптомите.
Симптоми на улцер
- Болка во горниот дел на стомакот: Ова е најчестиот симптом на улцер, обично се јавува неколку часа по јадење или на празен стомак
- Надуеност и мачнина
- Губење на тежина
- Горчлива или кисела регургитација
- Во потешки случаи, може да има крварење од улцерот, што може да се манифестира преку повраќање крв или црно.
Дијагноза
Дијагнозата на улцер се поставува преку комбинација на методи:
- Ендоскопија: Ова е најпрецизниот метод за дијагностика, кој овозможува директен увид во дигестивниот систем.
- Тестови за H. pylori: Крвни тестови, анализа на столицата се користат за откривање на присуството на Helicobacter pylori.
- Рендген со бариум: Овој тест користи контрастна супстанција за да прикажат слики од желудникот и дуоденумот.
Третман на улцери
Лекувањето на улцерот зависи од причината, но вообичаените третмани вклучуваат:
- Антибиотици: Доколку е присутна инфекција со Helicobacter pylori, се користат антибиотици за елиминирање на бактеријата.
- Инхибитори на протонска пумпа : Лекови како омепразол и ланзопразол кои го намалуваат количеството на киселина во желудникот.
- Антациди и H2 блокатори: Овие лекови го неутрализираат ефектот на желудечната киселина и го намалуваат нејзиното создавање.
- Избегнување на НСАИЛ: Доколку овие лекови се причината за улцерот, нивното користење треба да се ограничи.
Превенција
- Избегнување на прекумерна употреба на НСАИЛ (ибупрофен, парацетамол, напроксен и др.)
- Контролирање на инфекции со H. pylori
- Здрави навики во исхраната, со избегнување на зачинета и тешка храна
- Намалување на стресот и пушењето.
Улцерот може да биде многу болен и непријатен, но со правилен третман и промени во животниот стил, повеќето луѓе можат да водат нормален живот.
